Marzec 28, 2024, 06:20:51 pm


Autor Wątek: Początki osadnictwa - Jerycho  (Przeczytany 3093 razy)

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

wiesiek

  • Gość
Początki osadnictwa - Jerycho
« dnia: Kwiecień 15, 2013, 04:06:23 pm »
  • Publish
  • Wątek pt. "Uruk. Narodziny cywilizacji." poświęciłem okresowi Uruk i powstawaniu miast-państw w Mezopotamii. Kontynuacją tego wątku będzie "Ur. Miasto królów." Najpierw jednak chciałbym opisać początki  bliskowschodniego osadnictwa. Ich scharakteryzowanie uznałem bowiem za istotne dla zrozumienia procesów kształtowania się pierwszych ludzkich kultur na rzeczonym obszarze.       

    Jerycho - pierwsze miasto

    Około roku 1250 p.n.e. nazwa Jerycho po raz pierwszy pojawiła się w źródłach historycznych. Wtedy to mury miasta liczącego 7000 lat runąć miały od dźwięków izraelskich trąb.

    W dziewiątym tysiącleciu p.n.e. zbieracko-łowieckie plemię Natufijczyków rozbiło obóz na obszarze depresji rozciągającym się w pobliżu Morza Martwego. Rdzenni mieszkańcy żyli tu w okresie preneolitycznym, a 8000 lat p.n.e. powstała osada licząca 1500 osób. Jej umiejscowienie nie było przypadkowe. Nieopodal znajdowały się stałe źródła pitnej wody. Osadę umocniono kamiennymi wałami obronnymi oraz wieżą. Mieszkający tu rolnicy budowali chaty z suszonych na słońcu cegieł, formowanych z mułu. Był to pierwszy przypadek zastosowania budulca później silnie rozpowszechnionego na Bliskim Wschodzie. Cegły były łatwe w wykonaniu, a kiedy dom ulegał zniszczeniu burzono go i wznoszono szybko nowy. Rolnicy trudnili się głównie uprawą udomowionych odmian zbóż jęczmienia i pszenicy płaskarki, roślin strączkowych i fig. Jednak głównym źródłem ich pożywienia były dzikie owce, kozy oraz gazele.

    Obecnie na obszarze starożytnego Jerycha znajduje się miasto Tell es-Sułtan (ok. 200 metrów ponizej poziomu morza). Funkcjonują tu też stanowiska archeologiczne albowiem warstwy osadnicze Jerycha są bogate i dostarczają wielu informacji o ludziach zasiedlających nieprzerwanie to miejsce aż do połowy pierwszego tysiąclecia p.n.e.     

    Zdobycie Jerycha przez Izraelitów - opis biblijny.
    "Bóg wydał polecenie Jozuemu, by okrążał z całym ludem Jerycho przez sześć dni jeden raz dziennie. Siódmego dnia mieli okrążyć je siedem razy i wydać wraz z całym ludem głośny okrzyk wojenny. Miało to zrobić siedmiu kapłanów z pokolenia lewitów niosących siedem trąb z rogów baranich razem z obstawą wojskową z przodu i z tyłu. Jozue uczynił tak, jak mu nakazał Pan Bóg, i wtedy mury miasta legły w gruzach. Zabito wtedy całą ludność Jerycha, króla powieszono, a wszystkie dobra materialne obłożono klątwą - nikt nie mógł sobie nic przywłaszczyć, ponieważ zostały one przeznaczone dla skarbca pańskiego. (...)"


    Zasiedlenie Mezopotamii        
     
    W 6500 roku p.n.e. osady powstawały tam gdzie ilość opadów była mniej więcej stała - na górzystych terenach Lewantu w południowej Anatolii oraz w górach Zagros. To w tych rejonach wzniesiono: Jerycho - miasto najstarsze oraz Çatal Hüyük - jedną z największych osad neolitycznych. 

    Duża liczba siedlisk ludzkich, które stopniowo i z powodzeniem przekształcały się w miasta powstawała na żyznych lecz prawie pozbawionych opadów równinach Mezopotamii. Głównie za sprawą dwóch wielkich rzek tu płynących: Eufratu i Tygrysa. Praktyki irygacyjne ułatwiały nawadnianie pól przez co osadnictwo na tym obszarze rozwijało się niezwykle dynamicznie. Archeolodzy wyodrębnili kilka kultur kształtujących się przed społeczną i ekonomiczną rewolucją okresu Uruk. Ludy kultur: Hassuma, Halaf, Samarra i Ubaid żyły z rolnictwa i hodowli zwierząt domowych. Ponad wszelką wątpliwość stwierdzono, że lud Hassuma wytapiał miedź oraz ołów, posługiwał się pieczęcią oraz był pierwszą społecznością, która wytwarzała malowane naczynia ceramiczne wypalane w specjalnie do tego celu przeznaczonych piecach. Lud Halaf znany był natomiast ze wspaniałej ceramiki, biżuterii i rzeźby. Lud Samarra wypracował zaawansowane techniki irygacyjne. Z niego wywodziła się kultura Ubaid (jedna z najstarszych w Mezopotamii: 5900-4300 p.n.e.). Stała sie ona fundamentem rozwoju późniejszej cywilizacji sumeryjskiej. Był to czas gwałtownego wzrostu zaludnienia, budowania kanałów nawadniających oraz stosowania w uprawie roli przełomowego wynalazku z piątego tysiąclecia p.n.e. jakim był pług. Miasteczka wtedy powstające liczyły od 4 do 5 tysięcy mieszkańców. Najbardziej znanym z nich było Eridu - najważniejszy ośrodek religijny kultury Ubaid. Prawdopodobnie kapłani sprawowali tutaj kontrolę nad systemem irygacyjnym i handlem. Podporą ich pozycji była pierwsza świątynia z ozdobną fasadą, stołem ofiarnym i ołtarzem, na którym stawiano posąg bóstwa. Innowacją w Eridu było wprowadzenie systemu rachunkowości opartego na glinianych żetonach poprzedzającego pojawienie się pisma.   
    « Ostatnia zmiana: Kwiecień 15, 2013, 11:16:48 pm wysłana przez Edu »