Discovery Human Nature Forum

Natura ludzka => Jednostka i Społeczność => Historia => Wątek zaczęty przez: wiesiek w Kwiecień 29, 2013, 08:15:55 pm

Tytuł: Uniwersytet Jagielloński w XV wieku.
Wiadomość wysłana przez: wiesiek w Kwiecień 29, 2013, 08:15:55 pm
Założona w 1364 roku przez Kazimierza Wielkiego pierwsza na ziemiach polskich wyższa uczelnia,  Akademnia Krakowska została reaktywowana w 1400 roku przez Władysława Jagiełłę z fundacji Jadwigi Andegaweńskiej pod nazwą Uniewersytetu Jagiellońskiego. Ojciec Jadwigi Ludwik Węgierski zaniedbał uczelnię nie wykazując zainteresowania jej rozwojem. Po wstąpieniu na tron Polski księcia litewskiego Jagiełly okazało się jednak, że uczelnia moze być podporą nowej dynastii (Jagiellonów). Dzięki klejnotom Jadwigi odnowiono więc Akademię w pełnym zakresie czyli z wszystkimi typowymi dla średniowiecznych uniwersytetów wydziałami.
         
(http://s24.postimg.org/jsrm7dvpt/Piecz_Akademii_Krakowskiej_z_czas_w_W_adys_awa.jpg) (http://postimg.org/image/jsrm7dvpt/)
Pieczęć Uniewersytetu Jagiellońskiego z XV wieku.

Dlaczego Akademia była potrzebna rodzimym królom? Kształciła przede wszystkim kanclerzystów - wyuczonych w prawie urzędników dworskich - monarszych doradców. Oprócz wydziałów: teologii, prawa i filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim funkcjonowały katedry: retoryki, gramatyki, poetyki, astronomii i matematyki. Dwie ostatnie począwszy od około 1405 roku, przez dłuższy czas były jedynymi w Europie Środkowej.
 
(http://s12.postimg.org/dzxtsxqt5/images.jpg) (http://postimg.org/image/dzxtsxqt5/)
Jadwiga Andegaweńska.

Liczba studentów Akademii nie przekraczała z początku setki. Pod koniec XV stulecia uczęszczało tu już 300 żaków. Później (wiek XVI) było ich jeszcze więcej. Każdy kto otarł się o mury krakowskiej uczelnii wynosił z niej znajomość pisma oraz podstawy wiedzy filozoficznej i prawniczej. Podnosiło to poziom intelektualny polskiego społeczeństwa gdyż "scholarowie" (nawet ci, kórzy ukończyli Uniwersytet z najniższym stopniem naukowym - bakałarza filozofii) rozpraszali się po kraju przyjmując "na prowincjach" posady pisarzy i nauczycieli w przykościelnych szkołach. Rekrutowali się oni głównie spośród zamożniejszych mieszczan i chłopów, wreszcie z drobnej szlachty.
 
(http://s18.postimg.org/le4yumoph/MTAy_NHg3_Njg_13006182_13006493.jpg) (http://postimg.org/image/le4yumoph/)
Uniwersytet Jagielloński dzisiaj.

Od około 1414 roku działały w Krakowie drukarnie (pierwszą jednak książkę: "Raj Duszny" Biernata z Lublina wydano w Polsce dopiero w roku 1513). Zanim wszakże pojawiły się druki wśród zamożniejszych ludzi krążyły liczne rękopisy. W przeciągu stu lat (od początków wieku XV do połowy wieku XVI) szlachta polska stanowiąca w owych czsach trzon społeczeństwa przeszła ewolucję piśmienniczą i edukacyjną. O ile u zarania wspomnianego okresu trudno było (poza duchownymi) spotkać nie analfabetę o tyle za rządów Zygmunta Starego umiejętność czytania i pisania nie tylko w szeregach szlachty ale też w obrębie bogatego mieszczaństwa była już powszechną.

Pierwszym rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego był Stanisław ze Skarbimierza. Witał on studentów słowami: "Ten mały dom mądrość całego świata ma zawrzeć. Ucz sie więc, Polaku, gdzie roztropność, gdzie sprawiedliwość". W murach Akademi zrodziła się polska szkoła prawnicza, którą paweł z Włodkowic rozsławił na Soborze w Konstancji. Tutaj też Jakub Parkosz z Żurawicy opracował pierwszy traktat o ortografii. Tu wreszcie pod kierunkiem astronomów: Marcina Króla z Żurawicy i Wojciecha z Brudzewa kształcił się Mikołaj Kopernik.   

(http://s8.postimg.org/i9biiy9u9/3884728_f496.jpg) (http://postimg.org/image/i9biiy9u9/)
Nauczanie w dawnych czasach.