Najpopularniejsze gatunki lawendy
Znanych jest ponad 50 gatunków i odmian tej rośliny, z których do naszego klimatu najbardziej pasuje lawenda wąskolistna - Lavandula angustifolia.
Lavandula angustifolia - lawenda wąskolistna tzw. angielska - wyrasta do wysokości 70 cm podczas kwitnienia i około 50 cm bez kwiatów, tworząc zaokrąglone kopuły. Może być sadzona w odstępach, lub jako pachnący wał - żywopłot, nad którym podczas słonecznej pogody unosi się rój owadów i wspaniały aromat olejków eterycznych. Ta lawenda jest najbardziej wytrzymała w polskim klimacie.
Lavandula x intermedia - lawenda holenderska to krzyżówka pomiędzy Lavandula angustifolia i Lavandula latifolia. Ma dłuższe łodygi niż angielska, bo wyrasta do metra wysokości. Ma także szersze liście niż L. angustifolia.
Lavandula stoechas - lawenda francuska, pochodzi z krajów śródziemnomorskich, więc w Polsce nadaje się wyłącznie do kompozycji w donicach. W gruncie nie ma szans na zimowanie. Jest bardzo efektowna, kwiaty ma fioletowe lub białe, podobne do pędzelków i ładnie pachnące, szaro-zielone liście, które tworzą puszystą kopułę i niosą zapach kamfory.
Lavandula dentata - również określana jako lawenda francuska lub hiszpańska, o nieco delikatniejszym zapachu pomiędzy lawendą a rozmarynem. Pochodzi z Hiszpanii, a więc również u nas nie przezimuje. Listki ma ząbkowane i tym się różni od pozostałych gatunków lawend. Doskonała do donic na słoneczne i gorące patio lub balkon.
Lavandula x chaytorae ma bardziej szare liście, zwarty pokrój, dłuższy sezon kwitnienia i spektakularne, ciemnofioletowe kwiaty.
(http://www.swiatkwiatow.pl/userfiles//image/lawenda%20lekarska2.JPG)
Wymagania lawendy
Wszystkie gatunki i odmiany lubią słoneczne stanowisko (pełne słońce) i lekką, dobrze zdrenowaną, zasadową glebę (pH 6,5 - 7,5), niezbyt zasobną. Jeśli jest gliniasta, lawendzie może to zaszkodzić. Podłoże należy więc przed sadzeniem rozluźnić, przekopując z piaskiem i dobrze przegniłym kompostem. Dobry będzie południowy lub zachodni stok.
Pamiętajmy koniecznie o odchwaszczeniu terenu, bo lawenda nie znosi konkurencji agresywnych chwastów. Jej łodygi i liście posadzone w dużym zagęszczeniu, mogą zagniwać i zamierać. Roślina wymaga bowiem dobrej cyrkulacji powietrza.
Z tego też powodu nie sadźmy jej w zaniżeniu. Jeśli nie mamy skarpy, należy usypać podwyższoną rabatę i dopiero posadzić lawendę. Nie wolno zakopać roślin za głęboko. Poziom sadzenia utrzymujemy taki, na jakim rosła w doniczce. Jeśli po posadzeniu jest sucha pogoda, przez początkowy czas powinniśmy regularnie nawadniać krzewy lawendy, ale pamiętajmy - nie zraszamy wodą po liściach. Wodę trzeba dostarczać bezpośrednio w korzenie, odpowiednio zmniejszając strumień z węża.
Lawenda w doniczkach i korytkach wymaga więcej podlewania, a właściwie częściej ale skąpo. Spowodowane to jest minimalnym lub brakiem dostępu do wody z opadów atmosferycznych
Te małe krzewinki są bardzo łatwe w pielęgnacji pod warunkiem, że spełnimy ich wymagania. Oto podstawowe zasady.
Lawenda nie lubi :
nadmiaru wody
cienia
zraszania szczególnie wieczorem
wysuszających wiatrów
zimna
nadmiaru nawozów
Lawenda uwielbia :
suchą glebę
słońce
przycinanie
(http://2.bp.blogspot.com/-lHrDiqi8Yg4/UBuTBi1YybI/AAAAAAAAAWE/SApGwF_EgX0/s400/1465.jpg)
Przycinanie krzewów lawendy
Jest to bardzo prosty zabieg i zależy od stanu roślin podczas sadzenia.
Jeśli są bardzo małe i nie mają kwiatów, nic nie robimy, a czekamy na kwitnienie. Kiedy się ono zakończy ścinamy 1/2 krzewu.
Jeśli krzewy są dość duże i też nie mają pąków - ścinamy o 1/2 wysokości. Potem zakwitnie w lipcu - sierpniu i po kwitnieniu, kiedy kwiaty tracą kolor, chwytamy krzew w dłonie i zgrabnie ścinamy "na jeża". W następnych latach wiosną ścinamy ponownie, ale nieco delikatniej i po kwitnieniu w lipcu-sierpniu także.
Jeśli sadzimy krzewy kwitnące - czekamy aż przekwitną. Potem ścinamy jak wyżej.
Po około 6 latach lawenda się starzeje i nieestetycznie wygląda. W środku krzewu widać stare, zdrewniałe gałęzie i kępa ma rozłożysty pokrój, często znacznie się pokłada. Wtedy wykopujemy stare, zdrewniałe krzewy i zastępujemy je nowymi.
Jeśli nie chcemy ich od razu wyrzucić, możemy spróbować je "odmłodzić". Najpierw wycinamy u nasady 1/3 wszystkich pędów, aby prześwietlić krzew. Zachęca to do wypuszczania młodych pędów u podstawy rośliny. Nowe pędy zostawiamy przez jakiś czas i w połowie lata skracamy o połowę. Potem usuwamy pozostałe, stare pędy całkowicie, a pozostawiamy tylko świeżo wypuszczone, tegoroczne pędy. Dzięki temu zabiegowi krzew znacznie się obniży.
Jeśli lawenda nic nie wypuści - należy się jej pozbyć i zakupić nowe rośliny, które znów będą cieszyć nasze oczy kilka lat.
(http://cdn5.ogrod.smcloud.net/t/photos/thumbnails/5726/rozmnazanie_lawendy_621x0_rozmiar-niestandardowy.jpg)
Wiosenne cięcie lawendy (http://www.youtube.com/watch?v=5Zsz1DkXwnY#ws)
Rozmnażanie lawendy
Istnieją trzy sposoby: siew nasion, sadzonki i odkłady.
Pierwszy i najłatwiejszy to wysiew nasion, który daje nam wiele nowych egzemplarzy naprawdę niewielkim kosztem, jednak rośliny mogą nie powtórzyć cech rośliny matecznej. Nasiona zbieramy kiedy są suche i czarne (dojrzałe) i wysiewamy w kwietniu do skrzyneczek. Lekko przykrywamy piaskiem. Po około 6 tygodniach wzejdą i pozostawiamy je do wiosny następnego roku w zacisznym miejscu, odpowiednio przykrywając. Uszczykujemy celem rozkrzewienia. Wysadzamy na miejsce stałe jesienią.
Kolejny sposób to sadzonkowanie, kiedy to wiosną pobieramy sadzonki z piętką i umieszczamy w skrzynce z piaszczystą ziemią. Dla pewności możemy zanurzyć sadzonkę w ukorzeniaczu do sadzonek zdrewniałych.
Odkłady polegają na przygięciu dość długiej łodygi do gruntu i przytwierdzeniu drutem w kształcie literki "U". W następnym roku wyrosną nowe korzenie i odkład będzie można odciąć i umieścić wczesną jesienią w nowym miejscu.
(http://1.bp.blogspot.com/-6NEaCU3N7a0/UBq9ATncHVI/AAAAAAAAJ9Y/QJhbLqJHBLM/s1600/lawenda_11.JPG)
Sadzonkowanie lawendy (http://www.youtube.com/watch?v=U7RlZTBV-x4#ws)
Choroby i szkodniki
W zasadzie na lawendzie nie występują, a wręcz panuje opinia, że lawenda umieszczona w pobliżu roślin wrażliwych na choroby i szkodniki po prostu je chroni i sama nie choruje.
Zamieranie czy pogorszenie wyglądu lawendy bardziej leży po stronie niewłaściwej pielęgnacji niż możliwych chorób i szkodników.
(http://assets2.ogrodowisko.pl/uploads/p/28/280841/original.JPG)
Kompozycje i zastosowanie lawendy
Lawenda najlepiej się prezentuje posadzona w dużej, jednogatunkowej masie, jako pasy, żywopłoty, duże plamy. Wtedy wygląda najbardziej spektakularnie i malowniczo.
Dobrym towarzystwem dla lawendy, jeśli chcemy ją na rabatach pomieszać, są róże, bodziszki, żurawki, hosty (szczególnie o żółtym zabarwieniu). Jeśli chodzi o kolor innych kwiatów to polecam różowy, niebieski, fioletowy i biały. Z krzewów ładnie będzie wyglądało zestawienie z żółtolistną trzmieliną Fortunego (Euonymus fortunei 'Emerald'n Gold') oraz purpurowym perukowcem Cotinus 'Royal Purple'.
Lawenda, zwłaszcza gatunki śródziemnomorskie, doskonale będzie wyglądała samotnie w donicach lub skrzynkach. Możemy nią podsadzić także różnorakie małe formy pienne, np. trzmieliny lub cisy na pniu.
Z suszonych kwiatów lawendy możemy samodzielnie wykonać zapachowe woreczki do szafy i łazienki, tzw. potpourri. Znane jest też jej szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym jako mydła, żele, wody kolońskie i płyny do kąpieli oraz olejki do aromaterapii.
Anglicy mówią, że tam gdzie w ogrodzie rośnie lawenda, małżonkowie nigdy się nie kłócą. Może warto spróbować ją posadzić we własnym ogrodzie?
(http://www.rossnet.pl/GalleryImages/Photo/201109281024/thumb31_8886452.jpg)
Lawenda (http://www.youtube.com/watch?v=bZ3KMgZ_OUE#ws)
Lawenda (http://www.youtube.com/watch?v=PPTKXOdxSh0#)
(http://mercatino.pl/environment/cache/images/0_0_productGfx_f96faebd7c2df2fe1c08acae3cb685ff.jpg)
Lawenda jest rośliną, która lubi i potrzebuje bardzo dużo słońca. Dlatego trudno będzie jej zapewnić takie warunki w domu - nawet w najlepiej oświetlonym pomieszczeniu będzie jej za ciemno.
Można zaryzykować uprawę lawendy w domu, ale po pewnym czasie jej gałązki stracą charakterystyczne szare ubarwienie, będą się wyciągać i trudno będzie utrzymać jej zwarty pokrój.
Roślina ta pochodzi z klimatu śródziemnomorskiego. Lubi się wygrzewać na słońcu, dlatego bardzo dobrze będzie się czuła na balkonie, o wystawie południowej lub zachodniej. Jeśli nie ma Pani balkonu, można pokusić się o uprawianie lawendy na parapecie zaokiennym, jednak w takim miejscu jej system korzeniowy nie przetrwa zimy.
Ale znane są jednak przypadki kiedy i lawenda w domu świetnie się ma ;)
Najlepiej wtedy zapewnić lawendzie dużo słońca i dużą porowata donicę z gliny. Ziemię wymieszać z piaskiem i uważać, żeby jej nie zalać.
([url]http://mercatino.pl/environment/cache/images/0_0_productGfx_f96faebd7c2df2fe1c08acae3cb685ff.jpg[/url])
Ale znane są jednak przypadki kiedy i lawenda w domu świetnie się ma ;)
Najlepiej wtedy zapewnić lawendzie dużo słońca i dużą porowata donicę z gliny. Ziemię wymieszać z piaskiem i uważać, żeby jej nie zalać.
Niedawno kupiłam lawendę w doniczce ( dużo kwiatków, gęsta i rozłożysta). Niestety, w ogóle NIE PACHNIE !!! Nie pachnie nawet zgnieciony w palcach listek, ani nawet kwiatuszek. Stoi od południowej strony, więc warunki chyba niezłe. Co się dzieje ?...