Marzec 19, 2024, 07:09:49 am

Autor Wątek: Odczytanie pisma klinowego. Inskrypcja z Behistun.  (Przeczytany 5759 razy)

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

wiesiek

  • Gość
Odczytanie pisma klinowego. Inskrypcja z Behistun.
« dnia: Maj 12, 2013, 05:01:18 pm »
  • Publish
  • Prowadzone w Mezopotamii prace wykopaliskowe doprowadziły do odnalezienia wielu zabytków starożytnego świata. Odkryto przede wszystkim dużą ilość tabliczek glinianych pokrytych znakami przypominającymi kliny. Odczytanie pisma klinowego okazało się nie lada wyzwaniem dla uczonych (archeologów, etnologów, lingwistów wreszcie historyków). Co prawda w roku 1802 H. Grotefend odczytał poważną część znaków klinowych perskich lecz jego praca została przez większość badaczy nieuwzględniona. Wciąż brakowało tekstu pomocniczego, który stanowiłby punkt odniesienia dla zrozumienia struktury pisma klinowego.

    Przełomowym momentem, który przyśpieszył odczytanie pisma klinowego stało się odnalezienie w Behistun, na drodze z Babilonu do Ekbatany w Medii, wielojęzycznego napisu króla perskiego Dariusza I. Dzięki żmudnym pracom porównawczym udało się odczytać najpierw tekst perski, później akadyjski, w końcu elamicki tego napisu. W toku dalszych prac wykopaliskowych odnaleziono bardziej archaiczne teksty zapisane również pismem klinowym lecz w języku nieznanym dotąd. Odkopano też kilka inskrypcji  z pismem obrazkowym poprzedzającym klinowe z IV tysiąclecia p.n.e. Zawierały one teksty zapisane w tym samym, nierozpoznanym języku. Później okazało się, że ich twórcami byli Sumerowie. Dziś wiemy, że to dzięki nim powstał pierwszy system piśmienniczy na świecie.

    Inskrypcja z Behistun ("Miejsce Bogów") przez fakt zrozumienia dzięki niej pisma klinowego stała się sławna. Wykonano ją na polecenie króla perskiego Dariusza I Wielkiego. Wysławiała jego imię oraz czyny. Około tysiąc linii tekstu inskrypcji zostało wyrytych na skale położonej blisko 100 metrów nad ziemią.
    Behistuńska inskrypcja powstała pomiędzy końcem pierwszego roku panowania Dariusza (marzec 520 r. p.n.e.), a końcem trzeciego roku panowania (518 r. p.n.e.), kiedy to udało mu się stłumić rebelię maga Gaumaty, występującego przeciw poprzedniemu władcy, Kambyzesowi. Dariusz pokonał uzurpatora i zdławił inne bunty, ogarniające jego królestwo.
    Pomiędzy kolumnami trójjęzycznego napisu umieszczono relief. Przedstawia on władcę, towarzyszących mu dwóch żołnierzy, oraz dziesięciu pokonanych przez króla buntowników, w tym najważniejszego z nich, Gaumatę, którego Dariusz miażdży stopą. Nad tą sceną widać symbol przedstawiający postać wyłaniającą się ze skrzydlatego koła. Prawdopodobnie jest to graficzne przedstawienie Farna, (ucieleśnienia królewskiej chwały).
    120 lat po śmierci Dariusza powstały pierwsze opowieści o inskrypcji i reliefie. Ktezjasz, grecki historyk, w swej "Historii Persji" napisał, że relief kazała wykuć królowa Babilonu Semiramida dla boga Zeusa.
    W X wieku n.e. istnienie inskrypcji odnotował arabski podróżnik Ibn Haukal, interpretując relief jako przedstawiający "nauczyciela karzącego uczniów". W czasach nowożytnych do Behistun dotarli dwaj europejscy podróżnicy. Byli to: Anglik, dyplomata - Robert Sherley i Francuz - Abel Pinston. Ten ostatni stwierdził, że relief przedstawia wniebowstąpienie Chrystusa.
    Część perskich znaków zawartych w inskrypcji z Behistun odczytał wspomniany przeze mnie H. Grotefend. W 1836 roku oficer brytyjskiej armii - Henry Rawlinson, prowadzący w Iranie szkolenie armii tamtejszego władcy - szacha, odkrył pełne znaczenie inskrypcji. Korzystając z efektów badań Grotefenda, zauważył mianowicie, że pierwszy fragment tekstu zawiera listę królów perskich, która odpowiada analogicznej liście dostępnej w dziełach Herodota. Porównując imiona z symbolami graficznymi, Rawlinson odszyfrował cały, zawarty w inskrypcji, staroperski tekst. Dalsze prace nad behistuńską inskrypcją potwierdziły jego rewelacje i pozwoliły właściwie zinterpretować jej przesłanie. 

    O odczytaniu pisma klinowego pisze Józef Wolski w pierwszym tomie "Historii Powszechnej" dotyczącym starożytności.   

    Inskrypcja z Behistun.
       
    http://s24.postimg.org/fzfmej2ch/BEHISTUN_PHOTO.jpg
    « Ostatnia zmiana: Maj 13, 2013, 10:11:27 pm wysłana przez edu »